هفته نامه اطلاع رسانی شهرداری قزوین

بی آبی، داستان ناگواری دارد. آب یعنی معنای زندگی و وقتی که جریان نداشته باشد زندگی جریان ندارد قصه بی  آبی دغدغه امروز و دیروز نیست سالهاست که زمین ها بیشتر ترک می‌خورند و مردم تشنه ، تشنه تر می‌شوند

دراین میان چند سالی هم می شود که ناقوس شوم خشکسالی در کشور و استان قزوین شنیده می شود

وضعیت بارشی تاکنون کشور هم نشان می‌دهد بارش‌های انجام شده نسبت به دو سال پیش چندان وضعیت مطلوبی ندارد،گزارش تازه بارش در کشورهم نشان می‌دهد با وجودبارندگی ۲۸.۳ میلی‌متری از ابتدای سال آبی‌جاری (ابتدای مهرماه ۱۴۰۰) تا نخستین هفته آذرماه، همچنان شاهد کاهش ۱۵ درصدی بارش‌ها نسبت به بلندمدت هستیم.

 بنا بر اعلام  مرکز ملی پایش و هشدار خشکسالی امسال  یکی از خشک‌ترین سال‌های ۵۰ ساله اخیر خواهد بود، گرچه سال آبی گذشته (ابتدای مهر۱۳۹۹ تا آخر شهریور۱۴۰۰) هم سالی خشک بود.

کاهش 43 درصدی بارش ها دراستان قزوین

دراستان قزوین نیز به مانند کشور شاهد کاهش بارش ها هستیم به طوری که مهدی آخوندی کارشناس هواشناسی استان قزوین از کاهش 43درصدی بارش‌ها در استان خبرمیدهد

وی در گفتگو با پیام شهر با بیان این مطلب تاکید می کند:از ابتدای مهرماه امسال تاکنون شاهد کاهش 43درصدی بارش‌ها در استان نسبت به مدت مشابه سال قبل هستیم.

این کارشناس هواشناسی استان قزوین درادامه به میانگین بارش‌های ثبت شده دراستان طی پاییز امسال اشاره می کند و می گوید: از ابتدای پاییز امسال تا کنون در شهر قزوین 9/67 میلی‌متر بارش ثبت شده که در مدت مشابه سال گذشته که 4/118 میلی‌متر بارش داشتیم کاهش 43درصدی را نشان می‌دهد.

 وی می افزاید: این آمارها نشان می‌دهد بارش‌های امسال نسبت به دوره آماری نیز 11درصد کاهش داشته‌ است.

وی درخصوص بیشترین  و کمترین بارش‌ها در شهرهای استان گفت: بیشترین بارش با 9/94 میلی‌متر متعلق به شهر آبیک است اما باز هم 20درصد نسبت به سال گذشته بارش در این شهر کاهش داشته است.

آخوندی ادامه می دهد: کمترین بارش نیز متعلق به شهر سیردان با 9/39 میلی‌متر در این مدت می‌باشد که نسبت به سال گذشته 63درصد کاهش بارندگی ثبت شده است.

وی درخصوص پیش‌بینی بارش‌ها در زمستان امسال می‌گوید: پیش‌بینی‌هانشان می‌دهد بارش‌ها در زمستان امسال در حد نرمال خواهد بود.

 بنابراین آمار وضعیت بارش‌ها دراستان مطلوب نبوده ونیاز است تادر منابع آب استان مدیریت های جدی شکل گیرد.

به سراغ یداله ملکی مدیر عامل آب منطقه ای استان رفتیم.

60 درصد چاه های استان به کنتور هوشمند مجهز شدند

وی درگفتگوباپیام شهر با بیان اینکه دشت قزوین به عنوان یکی از دشت های مهم و استراتژیک کشور مطرح است می گوید:با توجه به تغییر اقلیم و کاهش میزان بارش ها و نیز مصرف بی رویه منابع آب های زیرزمینی همواره با چالش های جدی در حوزه آب مواجه هستیم که در صورت بی توجهی نسبت به مدیریت منابع آبی در سال های آینده با مشکلات بیشتری نیز مواجه خواهد شد.

ملکی ادامه می دهد طی دوسال 98 و 99 بارندگی های خوبی دراستان داشتیم ولی در سال آبی 99-1400 با کاهش شدید بارندگی وکاهش روان آب ها و خشک شدن رودخانه ها مواجه هستیم که بالتبع می تواند کاهش منابع آبهای زیز زمینی را درپی داشته باشد

این مقام مسئول در بخش دیگری ازسخنانش به ذخیره 220 میلیون مترمکعبی آب از سد طالقان اشاره می‌کندو می افزاید: ذخیره و استفاده از این آب باعث می شود تا فشار بر اب سفره های زیر زمینی کاهش یابد

وی درخصوص وضعیت افت آبهای زیر زمینی دراستان خاطر نشان می کند:در سالهای گذشته با کاهش شدید منابع آب زیرزمینی و بحران افت سطح سفره های آب زیرزمینی مواجه بودیم که با اقدامات طرح احیاء و تعادل بخشی توانستیم تا حدودی از این چالش ها عبور کنیم.

وی یادآور می شود: در گذشته افت آبهای زیرزمینی در استان به یک متر و 70سانتیمتر مکعب در سال هم رسیده بود که با اقدامات صورت گرفته در سال آبی گذشته این میزان به حدود صفر رسید البته در سال جدید بدلیل خشکسالی و کاهش میزان بارندگی ها و همچنین شروع به کار چاه‌های کشاورزی از ابتدای بهمن ماه این میزان در حال حاضر حدود 70 سانتی مترمکعب  است که پیش بینی می‌کنیم با اجرای برنامه های سازگاری با کم آبی در کنار همراهی بهره برداران از منابع آبی در جهت مدیریت و صرفه جویی در مصرف روز به روز شاهد بهتر شدن شرایط سفره های آب زیرزمینی در استان باشیم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای قزوین  درادامه به نصب کنتورهای هوشمند اشاره میکند و می افزاید: با شرایط موجود در دشت قزوین و ضرورت تامین نیازهای کشاورزی یکی از کارهایی که در حال انجام آن هستیم کنترل مصارف غیر مجاز از آبهای زیرزمینی است که باید آن را به حداقل برسانیم تا حیات آینده دشت تضمین شود و بهترین کار برای تحقق این هدف نصب کنتورهای هوشمند است.

وی ادامه می‌دهد: دراین راستا  تصمیم گیری های لازم برای آن انجام و کار در حال اجرا می باشد بطوریکه از مجموع حدود 6 هزار حلقه چاه موجود در استان تاکنون حدود 3800 حلقه چاه به کنتور هوشمند مجهز شده است.

 وی خاطر نشان می‌کند:امیدواریم تا سال آینده همه چاه ها به کنتورهای هوشمند مجهز شوند.

ملکی با بیان اینکه حفط منابع آبی دراستان نیازمند مشارکت همگانی است تاکید می کند:طی سال های اخیر با اجرای طرح های تعادل بخشی، مسدود کردن چاههای غیرمجاز، کنترل اضافه برداشت چاههای مجاز، فرهنگ سازی میان کشاورزان و بهره برداران و مدیریت مصرف بهینه توانسته ایم از افت آب های زیرزمینی جلوگیری کنیم اما تا وضعیت مطلوب فاصله داریم  لذا از کشاورزان و بهره برداران استان قزوین درخواست می کنیم ضمن ادامه همکاری با شرکت آب منطقه ای استان قزوین در اجرای طرح های تعادل بخشی، کمک کنند تا بتوانیم با مصرف بهینه و مدیریت منابع آبی از بروز بحران کم آبی در دشت قزوین جلوگیری کرده و آب مورد نیاز کشاورزان را در فصول مختلف با برنامه ریزی مناسب به صورت مستمر تامین کنیم.

ملکی در پاسخ به سوالی پیرامون وضعیت  حقابه‌های رودخانه  های استان گفت: از آنجا که استان قزوین متاثر از استان های همجوار است  و برداشتهای بی رویه  در بالادست در سالهای اخیرباعث  کاهش قابل توجه میزان آورد رودخانه های استان شده است  که موضوع خود تاثیر بسزای در کاهش سطح منابع آب زیرزمینی داشته است.

وی تاکید می‌کند: بایستی برای بهبود وضعیت کمی و کیفی منابع آبی استان نسبت به کنترل و رعایت حقابه های استان اقدامات مناسبی از سوی مدیران حوضه های آبریز صورت پذیرد.

ملکی خاطر نشان می‌کند: ما کشور پرآبی نیستیم بنابراین باید فرهنگ استفاده از منابع آبی نهادینه شود وبه آب به عنوان یک ماده بی ارزش و کم بها نگاه نکنیم.

وی همچنین خواستار افزایش مشارکت کشاورزان در استفاده از روشهای کشاورزی نوین و استفاده از سامانه های نوین ابیاری می شود و می گوید باید دراین شرایط به سمتی حرکت کنیم که کشاورزی سنتی و استفاده از آب به صورت غیر اصولی وبا هدر رفت بالا به سمت مدیریت بهینه آب حرکت نماید

ضرورت تدوین برنامه برای مدیریت آب‌های سطحی دراستان

قدرت اله مهدی خانی مدیر کل مدیریت بحران استان قزوین  نیز در گفتگو با پیام شهر با بیان اینکه طی سال‌های اخیر کشور با خشکسالی روبه بوده می گوید:طبق آمار 60 ساله بارش ها دراستان میانگین بارندگی 260 میلی متر بوده است که نشان میدهد استان خشک هستیم  لذا خشکسالی و کمبود آب در قزوین جدی است و برای خروج از بحران نیازمند مدیریت منطقی در مصرف منابع آبی هستیم.

وی تاکید می‌کند:با توجه به بحران آب در استان  ودر کشور،الگوی کشت مناسب برای هر منطقه، می‌بایست بر اساس منابع آبی موجود تعریف شود.

مهدیخانی ادامه میدهد: الگوی کشت مناسب برای هر منطقه، الگویی است که متناسب با میزان منابع آب و خا ک موجود و نه بر پایه ی سود آوری و فرصت طلبی انجام شود.

وی با اشاره به اقدامات انجام شده در مدیریت منابع آبی می گوید:مسدودسازی چاه‌های غیر مجاز و نصب کنتورهای  هوشمند و کاهش سطح زیر کشت و کاهش محصولا پراب بر از جمله اقدامات خوبی بوده  که در سطح استان با همکاری دستگاه قضا وجهادکشاورزی و آب مطقه ای انجام شده است.

وی  با اشاره به اینکه تقریبا 90 درصد منابع آبی در بخش کشاورزی مصرف می شود تصریح می کند با ید با مشارکت مردم و کشاورزان وارگانهای مربوطه به ویژه دربخش کشاورزی به سمتی حرکت نماییم که مصرف بهینه منابع آبی در بخش کشاورزی شکل گیرد.

 وی همچنین خواستار مدیریت آبهای سطحی دراستان می شود ومی افزاید باید برای آبهای سطحی که بیش از نیمی از آنها از استان خارج می شود برنامه داشته باشیم که البته همه این برنامه ها نیازمند اعتبار و بودجه است که متاسفانه با محدودیت نیز روبه رو هستیم.

به گفته مهدی خانی فرهنگ سازی، مدیریت منطقی منابع آبی، مصرف اصولی و کنترل وضع موجود بهترین راهکار برای مقابله با کمبود آب در استان است.

مدیر کل مدیریت بحران استان قزوین  بحران کم آبی درکشور و در این استان  را جدی می داندو می‌گوید:تنها راه برون رفت از این وضعیت و رفع مشکلات موجود، مدیریت اصولی و استفاده صحیح از منابع آبی از سوی بخش‌های مختلف دولتی، خصوصی و خانگی است.

یکی از تنگناهای اساسی دنیای امروز کافی نبودن آب برای مصارف گوناگون اعم از شرب صنعت، کشاورزی و محیط های طبیعی است. نیاز روز افزون انسان به آب از یکسو و کمبود آن از سوی دیگر بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان، باعث افزایش بهره برداری از منابع آب، بخصوص منابع آب زیرزمینی شده است. منابع آبهای زیرزمینی از حساسیت فوق العادهای برخوردار است که متاسفانه مورد استفاده بی رویه قرار می‌گیرد. بنابراین، ضروری است منابع آب زیرزمینی به طورجدی‌تر مدیریت شده و بر نحوه مصرف آن نظارت بیشتری شود.از دیگر سو تقریبا 90درصد  آب دربخش کشاورزی مصرف می شود لذا اهمیت دارد تا دراین بخش به سمت استفاده از سامانه های نوین ابیاری حرکت شود و راهکارهای مدیریت منابع آب در کشاورزی مانند راهکارهای فنی، راهکارهای تشکیلاتی، راهکارهای زراعی،ر اهکارهای مدیریتی برای کشاورزان مانند مدیریت کم آبیاری، استفاده از فناوریها در آبیاری مانند فناوری های باز چرخانی پسابها، ،اصلاح روشهای آبیاری در کشاورزی مورد توجه قرارگیرد.