پنجشنبه ۱۳۹۹/۱۲/۱۴

نگاهی به موضوع تکدی گری در شهر قزوین؛

یک پدیده، هزار ریشه

شاید کمتر کسی باشد دراین شهر در سرچهار راه ها، معابر، بوستانها و سایر نقاط با حضور متکدیان مواجه نشده باشد. البته این روزها حضور این افراد را در شهرها با شکل وشمایل مختلف می‌بینیم. روزی یک آکاردئون نواز در سرچهارراه مصداقی از متکدی می شود. روزی هم بانویی با فرزندی در بغل. گاهی هم اسپند دود کنی که میلیاردراز آب در می‌آید. هریک از این‌ها در میادین و خیابان‌های شهر به گونه‎ای تکدی گری می کنند. این پدیده علاوه بر اینکه چهره فرهنگی هر شهر را مخدوش می کند، آثار و عوارض مختلفی نيز در جامعه به همراه دارد؛ در صورتی که با این معضل اجتماعی به طور جدی برخورد نشود، آثار مخرب آن را باید بیش از پیش در جامعه دید. متکدیان که عموما غیربومی و ساکن خارج از محیط های شهری هستند با استفاده از شگردهای مختلف می کوشند با تحت تاثیر قرار دادن احساسات مردم و رهگذران از طریق نشان دادن فقر خود از آنان سو استفاده کنند که این اقدام نه تنها سبب از بین رفتن روحیه نوع‌دوستی و کمک به نیازمندان واقعی می شود؛ بلکه سبب می‌شود تا اعتماد مردم به دستگاه های حمایتی نیز کاهش یابد. البته دراین میان برخی روانشناسان معتقدند تعدادی از این افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند؛ ولی به دلیل عادت این افراد به تکدی گری و کسب درآمدهای آسان، حاضر به ترک تکدی‌گری نیستند که می توان این افراد را معتادان به تکدی گری نیز نامید. همچنین براساس آمارهای موجود و بررسی های صورت گرفته بسیاری از کودکانی که در معرض تکدی گری قرار گرفته و از این طریق امرار معاش می کنند، در آینده از روحیه‌ای خشن، عصبی و پرخاشگر برخوردار می شوند و قادر به طی روال عادی زندگی نخواهند بود؛ زیرا در مدت این فعالیت ها ممکن است مورد سواستفاده های مختلفی قرار گیرند. در راستای ساماندهی و جمع آوری متکدیان در سطح شهرقزوین شهرداری اقدامات مناسب و خوبی در جهت شناسایی و جمع آوری این افراد از سطح شهرداشته است که نمونه اش شناسایی متکدی میلیاردر در قزوین بود که تحویل مراجع قضایی شد.

از افراد نیازمند واقعی حمایت می شود

رحمانی مدیر توسعه خدمات اجتماعی شهرداری قزوین  با بیان اینکه تکدی گری جرم است می گوید: افرادی که از این طریق ارتزاق می‌کنند مجرم محسوب می‌شوند، گاهی برخی افراد به دلیل فقر تکدی گری می‌کنند که این افراد توسط تیم تحقیق  شناسایی می‌شوند و اگر نیاز به کمک مالی داشته باشند به سازمان‌های حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی استان معرفی می‌شوند و مورد حمایت قرار می‌گیرند.

وی می افزاید: بسیاری از متکدیانی که از سطح شهر قزوین جمع‌آوری و ساماندهی شدند، از افراد ‌برخورداری بودند که از آن جمله می‌توان به یکی از متکدیان در قزوین اشاره کرد که پس از شناسایی تحویل مقامات قضایی شد.

رحمانی با اعلام حمایت از نیازمندان واقعی،  به خلاهای قانونی در امر ‌مبارزه با آسیب‌های اجتماعی اشاره و تأکید می‌کند: باید هرچه سریع‌تر خلاهای قانونی که در این حوزه وجود دارد توسط قانون‌گذاران برطرف شود‌.

لزوم هم افزایی و تعامل دستگاههای مسئول

مهدیه سادات قافله باشی، رییس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای اسلامی شهرقزوین نیز دراین رابطه بر لزوم هم‌افزایی و تعامل همه جانبه دستگاه‌ها‌ی مسئول در کاهش آسیب‌های اجتماعی تاکید و بیان می کند: به لحاظ زیرساختی در شهر قزوین فضاها و امکانات خوبی از قبیل گرمخانه، شلتر و خانه‌های میان راهی وجود دارد و خوشبختانه در سطح کشور نیز به لحاظ موضوعات آسیب‌های اجتماعی در میانه هرم هستیم.

وی در خصوص وضعیت ساماندهی متکدیان در شهر قزوین می گوید: در این حوزه نیاز به همکاری شهروندان و دستگاه قضایی داریم ‌و می‌توانیم با تعامل و همدلی همه‌ دستگاه‌های متولی، شهری بدون متکدی و کودک کار داشته باشیم‌.

قافله‌باشی تصریح کرد: لازم است تا در دستگاه قضا شعبه ویژه ای برای رسیدگی به موضوعات آسیب‌های اجتماعی تشکیل شود.

وی با بیان اینکه دستگاه‌های مختلفی در امر کاهش آسیب‌های اجتماعی دخیل هستند، می‌افزاید: دستگاه‌های مختلفی در این حوزه فعال هستند و برایشان وظیفه و مسئولیت تعریف شده است که باید در تعامل با هم نسبت به رفع معضلات اجتماعی اقدام کنند.

60 درصد متکدیان قزوین، غیر بومی هستند

محسن رحیمی نیز به عنوان مسئول ساماندهی متکدیان در شهر قزوین نیز درگفت‌وگو با «پیام شهر» با بیان اینکه وضعیت شهر قزوین به لحاظ کاهش حضور متکدیان نسبت به گذشته بهتر شده است. می گوید: طبیعتا هر جایی از شهر قزوین متکدی دیده شود یا گزارشی در خصوص حضور متکدیان دریافت شود بلافاصله همکاران ما اقدام خواهند کرد و نسبت به حضور آنان در شهر بی‌تفاوت نخواهیم بود. اگرچه در آستانه پایان سال متاسفانه حضور متکدیان به شدت رو به افزایش است.

وی درخصوص مشکلات موجود در حوزه ساماندهی متکدیان می گوید: مشکل کم و بیش وجود دارد و تلاش می‌کنیم با کمک سایر مسئولین مشکلات را مرتفع کنیم؛ اما از مهمترین مشکلات می‌توان به نبود حتی یک ریال بودجه و تنخواه، کمبود نیروی گشت، کمبود امکانات داخلی مجتمع، ضعف شدید در حوزه فرهنگ‌سازی، عدم آگاهی مردم نسبت به ماهیت کاری مرکز ساماندهی متکدیان و کمک به متکدی و دفاع مردم از اقدامات متکدیان اشاره کرد.

رحیمی با اشاره به اینکه 30 درصد متکدیان واقعا نیازمند واقعی هستند. ادامه می دهد:به زعم ما حداکثر ۳۰ درصد متکدیان نیازمند واقعی هستند؛ اگرچه تعریف درستی از نیازمند بودن وجود ندارد. مثلا یک متکدی که مستاجر است؛ اما با موتورسیکلت ۲۰ میلیون تومانی رفت و آمد می‌کند، نیازمند محسوب می‌شود یا خیر؟ نیازمند در مقایسه با کدام قشر جامعه؟ طبیعی است از این فرد فقیرتر در شهر وجود دارد؛ اما آن‌ها دست به تکدیگری نمی‌زنند.

وی با تاکید براینکه تقریبا 60 درصد متکدیان قزوین غیربومی هستند. می افزاید: دو مدل متکدی غیربومی داریم، یکی متکدی غیربومی اما ساکن قزوین و دیگری متکدی غیربومی که موقتا به قزوین آمده و پس از ۱۰ یا ۲۰ روز قزوین را ترک خواهد کرد. اگر هر دو گروه متکدیان غیربومی را در نظر بگیریم باید گفت بیش از ۶۰ درصد متکدیان در قزوین غیربومی هستند.

رحیمی درادامه سخنانش با تاکید بر لزوم فرهنگسازی میان مردم در کمک نکردن به متکدیان می گوید: متاسفانه مردم نه تنها به متکدیان کمک می‌کنند؛ بلکه در مواقعی که عوامل گشت مرکز ساماندهی متکدیان در حال گفت‌گو با متکدی هستند مردم در حمایت از متکدی وارد ماجرا می‌شوند که این نیازمند فرهنگ‌سازی بسیار زیاد است.

وی تصریح می کند: از مردم  درخواست داریم تا  که اولا به متکدیان کمک نکنند و ثانیا در صورت مشاهده متکدی به ما گزارش کنند تا وضعیت فرد را بررسی کنیم و در صورت نیازمند بودن به وی کمک کنیم.

این مسئول معتقد است: با تعیین شعبه اختصاصی که از سوی دستگاه قضایی در حال انجام است با تسریع در رسیدگی به پرونده متکدیان حرفه‌ای می‌توان به وضعیت بهتری رسید.

رحیمی تأکید می‌کند: باید مجازات‌های بازدارنده و درعین حال در خدمت مستضعفان را مدنظر داشت. به طور مثال متکدی میلیاردر که اخیرا در قزوین تحویل مقامات قضایی شد در صورتی که به خرید ۲۰ عدد تبلت برای دانش‌آموزان نیازمند محکوم می‌شد هم جنبه  بازدارندگی داشت و هم کمکی به نیازمندان بود.

 جمع آوری 106 متکدی در 6 ماهه نخست  امسال

وی با اشاره به مواد 712 و 713 قانون مجازات اسلامی، می‌گوید: در تلاش هستیم کمتر متکدیان را به دستگاه قضایی و حتی به سایر دستگاه‌های مسئول در حوزه ساماندهی متکدیان ارجاع دهیم.

رحیمی تاکید می کند: در 6 ماه نخست سال جاری از بین ۱۰۴ متکدی جمع‌آوری و ساماندهی شده تنها یک نفررا به دستگاه قضایی معرفی کرده‌ایم که آن شخص هم متکدی میلیاردری بود که روانه زندان شد و پرونده وی هم اکنون در جریان است.

مسئول جمع‌آوری متکدیان عنوان می کند: ساماندهی این افراد و مبارزه با این پدیده موضوعی نیست که شهرداری قزوین به تنهایی بتواند با آن برخورد کند؛ بلکه باید دستگاه‌های مربوطه تعامل و همکاری بیشتری با شهرداری داشته باشند‌.

رحیمی خاطرنشان می‌کند: اختصاص شعبه قضایی درقزوین، فراهم کردن امکانات برای مرکز ساماندهی متکدیان، افزایش  نیروی گشتی و خودروی گشتی  می تواند در کار ساماندهی وجمع آوری متکدیان در شهر راهگشا باشد.

وی برلزوم فرهنگسازی و تشویق مردم برای کمک به نهادهای حمایتی در این راستا تأکید می‌کند و می‌گوید: موازی باکار جمع‌آوری باید فرهنگ‌سازی کرد تا ضمن ترغیب و تشویق مردم به حمایت از اقشار ضعیف جامعه از طریق گروه‌های جهادی، کمیته امداد امام خمینی(ره)، بهزیستی و سازمان‌های مردم نهاد، از کمک به متکدیان در سطح شهر نیز جلوگیری شود. در این صورت شاهد کاهش حضور متکدیان و تبدیل شدن قزوین به شهری با کمترین متکدی خواهیم بود

مشکل تکدی گری باید با سیاست گذاری اجتماعی حل شود

کریم تفضلی جامعه شناس و پژوهشگر مسائل اجتماعی، در گفت‌وگو با «پیام شهر» با بیان اینکه تکدی گری یک معضل اجتماعی است. می‌گوید: تکدی گری بیشتر در بین جامعه ما به عنوان یک معضل اجتماعی شناخته می شود تا جرم، البته این پدیده می تواند زمینه ساز جرم های دیگری نیز باشد.

وی ادامه می دهد: تکدی گری ابعاد پیچیده ای دارد وطی سالهای اخیر چهره خشن وعریانی را در جامعه بروز داده است

به گفته تفضلی این موضوع باعث شده تا مرز بین افراد نیازمند و کودکان کار و ...مشخص نشود

این جامعه شناس خاطرنشان می کند: برخی از متکدیان به علت عادت کردن به این فعل دیگر نمیتوانند دنبال کاردیگری باشند؛ چراکه راحت و بدون مشکلی درآمدهای زیادی کسب می کنند و دیگر تمایلی به انجام کارهای سخت ندارند.

وی به نقش شهروندان اشاره و عنوان می‌کند: جامعه ما اسلامی و سرشار از ارزشهای اخلاقی است که براساس آن نباید دست نیازمند را رد کرد؛ بنابراین بسیاری از مردم به خیال اینکه فرد نیازمند بوده و از سرناچاری تکدی گری می کند به این افراد کمک می کنند.

تفضلی تصریح می کند: مشکل تکدی گری باید با سیاستگذاری اجتماعی و فرهنگی حل شود و برخورد با این مقوله بدون ایجاد بسترهای اجتماعی و فرهنگی امکان پذیرنیست.

این جامعه شناس به نقش نهادهای حمایتی و انجمن های خیریه در این خصوص اشاره می‌کند و می گوید: نهادهای حمایتی و انجمن‌های خیریه می توانند با شناسایی افراد نیازمند در ساماندهی متکدیان نیازمند قدم های خوبی بردارند و دراین راستا ضرورت دارد تا دستگاههای مسئول تعامل و هم افزایی خوبی داشته باشند.

آنچه که درساماندهی پدیده تکدی گری در جامعه بسیار مهم است، ارتقای فرهنگ شهروندان در کمک به مراکز و نهادهای خیریه به جای کمک به این افراد است؛ البته مجازاتهای بازدارنده برای متکدیان و توانمند سازی محلات آسیب پذیر و حاشیه نشین شهرها در کناراین مهم می‌تواند نقش موثری در کاهش تکدی‌گری درجامعه ایفا کند.

 

 

تصاویر مرتبط